پرتوهای ماورای بنفش از یک سو برای بدن لازم است و کمبود آن باعث کمبود ویتامین دی در بدن و ایجاد بیماری نرمی استخوان می شود و از سوی دیگر چنان چه مقدار پرتوی دریافتی کنترل نشود می تواند عوارض زیانباری برای سلامت اشخاص داشته باشد. از طرفی شیوه استفاده و نگهداری از لامپ های کم مصرف، مهم است و به همین دلیل مردم باید با آگاهی از روش صحیح استفاده از این لامپ ها، خطرهایش را به حداقل برسانند

دولت دهم در ماه های پایانی فعالیت خود تعرفه واردات لامپ را به نصف کاهش داده است

همزمان با کاهش تعرفه لامپ در ماه های پایانی دولت دهم، این روزها بازار برق ایران شاهد ورود کانتینری از لامپ های غیراستاندارد چینی است که در این بین زنگ خطر روشن شدن لامپ های سرطان زا در خانه های ایرانی به صدا درآمده است

حالا عیب لامپ های چینی کجاست؟

لامپ های کم مصرف با لایه داخلی موسوم به"فلورسنت"اندود می شوند تا اشعه ماورای بنفش را به نور مرئی تبدیل کنند اما ممکن است برخی لامپ های چینی خوب اندود نشده باشند و اشعه ماورای بنفش از درزهای لایه فلورسنت به بیرون بتابد.

در لامپ چینی از پوشش های فسفری بسیار ارزان قیمتی استفاده می شود که نمی تواند کل سطح شیشه ای و حباب لامپ را پوشش دهد و از این رو از سطح پوشش داده نشده اشعه یو وی متصاعد می شود.

این لامپ ها حاوی بخارهای جیوه که جزو نوروتوکسین ها محسوب می شوند، هستند، به همین دلیل اگر بشکنند این بخارها وارد هوا می شوند و می توانند خطرناک باشند این بخارها به سرعت در هوا پراکنده و وارد ریه ها می شود و چون جیوه از فلزات سنگین است، سیستم اعصاب را درگیر می کند و ممکن است مسمومیت عصبی ایجاد کند.. از سوی دیگر، اشعه ماورای بنفش هم به مقدار ناچیزی تولید می شود که این نکته را نیز باید جدی گرفت

میزان تابش پرتوهای اشعه ماورای بنفش از یک لامپ معمولی فلورسنت بیش از 2800 نانومتر است که همین مقدار اشعه، باعث ایجاد تغییرات پاتولوژیک در سلول های پوست می شود

این در حالی است که هنوز مشخص نشده چند نانومتر اشعه مضر از لامپ های وارداتی بی کیفیت ساطع می شود و خطر آن ها چند برابر است

به دلیل افزایش تشعشعات یو وی و غیر استاندارد بودن سطح پوشش لامپ ها در آینده ای نزدیک مشکلاتی همچون بروز انواع سرطان ها را برای مردم ایجاد می کند

این تشعشعات عوارض جدی بر پوست و چشم دارد و از سوی دیگر سیستم ایمنی بدن را مختل می کند

افرادی که پوست حساسی دارند بیش از دیگران از این لامپ ها آسیب می بینند، چون میزان پرتوی ناشی از این لامپ ها از لامپ های معمولی بیشتر است، آسیب آن به پوست های حساس بیشتر خواهد بود

پیرپوستی در کشور زودرس است و آب مروارید نیز یکی دیگر از بیماری های شایع کشور به شمار می رود که تمام این موارد به دلیل پرتوگیری بیش از حدمردم از اشعه ماورای بنفش است

افرادی که روزانه بیش از 4 ساعت در معرض این نورها قرار می گیرند، باید از کرم ضدآفتاب استفاده کنند

بهتر است نور لامپ های فلورسنت را با نور زرد لامپ های معمولی ترکیب کنیم تا ضمن ایجاد روشنایی مطلوب تا حد زیادی از خطر تابش خالص این نورها کاسته شود

سطح بیرونی چشم  یا همان سفیدی چشم، زمانی که به مدت طولانی در معرض اشعه این لامپ ها قرار گیرد، رنگدانه های کاهی متمایل به قهوه ای ایجاد می کند که به تدریج پررنگ تر می شوند و سفیدی چشم را کدر می کنند. علاوه بر این، همه می دانیم اشعه یو وی در طولانی مدت باعث ابتلا به آب مروارید خواهد شد

و در ضمن:

توان قید شده روی لامپ های کم مصرف چینی معمولا غیرواقعی است به عنوان نمونه لامپ 13 وات به اسم لامپ 40 وات به مشتری عرضه می شود

حالا این همه خطرات جانی برای مردم به چه دلیل است؟

یک کارشناس بخش بازرگانی وزارت صنعت:

برخی از کالاهای وارداتی بر اساس توصیه و سفارش های دولت است. در واقع دولت به هر دلیل تشخیص داده که باید آن کالا از کشور هدف وارد شود و ما نیز ثبت سفارش می کنیم و جزئیات و کیفیت آن کالا دیگر به ما  ربطی ندارد و گمرک و سازمان استاندارد باید در این باره پاسخ گو باشند

و داستان از چه قرار است؟

وزارت نیرو 5 سال قبل تصمیم گرفت با هدف فرهنگ سازی برای استفاده از لامپ های کم مصرف اقدام به عرضه این محصول از شبکه توزیع دولتی کند، از طریق سابا (سازمان بهره وری انرژی) مناقصه ای برای خرید 50 میلیون لامپ کم مصرف برگزار کرد. در مورد این مناقصه نقاط ابهام زیادی وجود داشت. سابا در حالی تصمیم به خرید این حجم عظیم لامپ کم مصرف گرفته بود که تولیدکننده های وطنی سرسختانه با این تصمیم مخالف بودند و تزریق این حجم از محصول به بازار را غیرمنطقی می دانستند. بدتر آن که در این مناقصه بیش از 30 شرکت حضور یافتند و با وجود مراحل وقت گیر دریافت موافقت اصولی فعالیت صنعتی، بیش از سی شرکت بدون آنکه کمترین امکانات تولیدی داشته باشند در این مناقصه شرکت کردند و جالب تر این که 80 درصد سهم این مناقصه به همین شرکت ها رسید و سهم تولید کننده های واقعی از 20 درصد فراتر نرفت

برخی از این شرکت ها لامپ کم مصرف چینی را وارد کشور کردند و برای توزیع در اختیار سابا قرار دادند. حال سوال این جاست که با «وجود قانون استفاده حداکثری از توان داخلی» چگونه میلیون ها عدد لامپ چینی به اسم لامپ ایرانی وارد کشور شده است؟ برخی از این شرکت ها پا را از این نیز فراتر نهاده و لامپ چینی آماده مصرف را با قید نام ایرانی روی آن و جعبه هایی به زبان فارسی با عبارت «ساخت ایران» وارد کشور کردند


منبع روزنامه خراسان
http://www.khorasannews.com/News.aspx?id=5397547&type=1&year=1392&month=9&day=2

داود باقری عضو هیئت مدیره انجمن صنفی کارفرمایی تولیدکنندگان لامپ
مسعود اصغریان رضایی از کارشناسان ارشد موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران
مهندس علی گورانی رئیس اداره پرتوهای وزارت بهداشت
حجت کارگر کارشناس بهداشت محیط و حرفه ای
دکترمحمد نیلفروش زاده رئیس مرکز تحقیقات پوست و سالک
دکتر میلان جراح و متخصص بیماری های چشم و عضو سابق هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران